Het onderzoek van de Europese Commissie naar oneigenlijke staatssteun voor Chinese automerken die auto’s exporteren naar Europa leidt tot resultaat: de Commissie zegt bewijs te hebben van directe betalingen en andere subsidies aan Chinese fabrikanten die naar de EU exporteren. Dat kan leiden tot retroactieve importheffingen en zou een dikke streep zijn door de rekening van de Chinese merken die onze markt overspoelen.

De Europese Commissie voert sinds oktober vorig jaar een uitgebreid onderzoek naar het onterecht toekennen van staatssteun door de Chinese overheid aan de nationale merken die auto’s uitvoeren naar de EU. Door die staatssteun ondervinden de Europese autobouwers oneerlijke concurrentie en hebben ze het erg moeilijk om te concurreren op prijsvlak. Bovendien is er daardoor reëel gevaar voor de werkgelegenheid en de totale productie van productie van Europese autobouwers, klinkt het bij de EU.  

Bewijzen gevonden 

Hoewel het onderzoek nog niet is afgerond heeft de Commissie al bewijzen gevonden van dergelijke – niet toegelaten – overheidssteun. De onrechtmatige ondersteuning zou gebeuren door ‘directe overdracht van fondsen’ (lees: betalingen aan de Chinese constructeurs) en andere mechanismen. Volgens het onderzoek van de EU is er naast de ‘rechtstreekse overdracht van passiva en middelen’ namelijk ook sprake van ‘gederfde of niet geïnde overheidsinkomsten’ en van ‘overheidsleveringen van goederen of diensten tegen een minder dan passende vergoeding’. De Commissie stelde daarbij vast dat er op korte tijd massaal veel Chinese voertuigen werden geïmporteerd. De invoer nam jaar op jaar met 14 procent toe.  

Importheffingen met terugwerkende kracht 

De gevonden bewijzen kunnen er mogelijk toe leiden dat de EU met terugwerkende kracht bijkomende importheffingen zou kunnen gaan opleggen aan de Chinese fabrikanten, om zo de Europese autobouwers te beschermen.  

Het volledige onderzoek zou in november afgerond worden, maar de EU kan de voorlopige heffingen al vanaf juli opleggen. Daarvoor zal de EU vanaf morgen alle in de Unie geïmporteerde Chinese auto’s registreren om ze nadien met terugwerkende kracht te kunnen belasten als na het voltooien van het onderzoek inderdaad zwart op wit blijkt dat er oneerlijke subsidies zijn toegekend door de Chinese overheid. Welke tarieven met terugwerkende kracht zouden worden opgelegd aan de Chinese autobouwers en over welk totaalbedrag dat zou kunnen gaan is nog niet bekend. 

Streep door de Chinese rekening 

Als er inderdaad retroactieve heffingen zouden worden opgelegd betekent dit een dikke streep door de rekening van de Chinese autobouwers, die hun Europese export-businessmodel, dat zoals nu blijkt en al langer vermoed werd effectief gebaseerd is op staatssteun, zouden zien instorten. Ze zouden dan niet langer met kunstmatig lage tarieven kunnen uitpakken. In dat geval lijkt het erop dat lang niet alle vandaag in de EU actieve Chinese automerken hier ook aanwezig zullen blijven.  

China hekelt Europees ‘protectionisme’ 

Zoals te verwachten was heeft China geen goed woord over voor de Europese conclusies en verwijt het de EU ‘protectionisme’. Dat klink wat vreemd van een land dat precies hetzelfde doet en het voor Europese autobouwers moeilijk maakt om hun auto’s naar China uit te voeren, onder meer door tot voor kort de verplichting op te leggen dat in Europese producenten alleen actief mochten zijn in China als ze een joint-venture aangingen met een lokale autobouwer, die zo niet alleen met de know-how, maar ook met de helft van de winst, kon gaan lopen.