Wie accijnsschulden had of gerechtsboetes niet betaald had liep tot nu het risico om zijn auto in beslag genomen te zien worden door de douane, die hem na een wachttijd om zich indien mogelijk in regel te stellen kan verkopen om de schulden te vereffenen. Door een uitbreiding van de bevoegdheden van de douane sinds 27 juli kan dat nu ook wanneer andere achterstallige boetes niet betaald zijn. Zo riskeren ook autobezitters die hun belastingen niet betaalden of niet voldoen aan de verplichting om alimentatie te betalen nu om bij een controle afstand te moeten doen van hun voertuig.

Slechts als laatste redmiddel

Het in beslag nemen en effectief verkopen van de auto is echter het laatste redmiddel, klinkt het bij Francis Adyns, woordvoerder van de FOD Financiën. De maatregel wordt dus enkel toegepast bij schuldvorderingen die zich in het stadium van de gedwongen uitvoering bevinden. De belastingplichtige zal tijdens het hele proces altijd de mogelijkheid gehad hebben om de schuld te betalen, vooraleer drastische maatregelen worden genomen. De FOD Financiën zou deze uiterste mogelijkheid naar eigen zeggen dan ook alleen aanwenden in geval van slechte wil van de betrokkenen of van fiscale fraude, klinkt het nog. Adyns stelt het als volgt: “Het gaat om personen die ondanks een hele invorderingsprocedure telkens weigeren te betalen. De bedoeling is de kwaadwillige wanbetalers hun eerlijke bijdrage te doen betalen. Het gaat om een gradueel proces waarbij de schuldenaar meerdere kansen krijgt om te betalen. Dit middel zal dus ingezet worden bij diehard wanbetalers. De toepassingsmodaliteiten zullen trouwens nog bepaald worden.”

Concreet scannen de ANPR-camera’s op de voertuigen van de douane de nummerplaten van passerende voertuigen en vergelijken ze die meteen met een database met wanbetalers. Bij de interceptie van dat voertuig wordt dan gevraagd om onmiddellijk de schulden te vereffenen. Als dat niet gebeurt kan de douane de auto “immobiliseren”. De wanbetaler moet dan binnen de 30 dagen de schuld vereffenen en wanneer dat niet is gebeurd wordt de auto effectief in beslag genomen en kan hij verkocht worden door de overheid.

Wat met leasingvoertuigen?

De douane kan voertuigen die geen eigendom zijn van de schuldenaar niet in beslag nemen of openbaar verkopen, maar kan ze wel immobiliseren. Het is niet meer dan logisch dat een leasingvoertuig niet verkocht kan worden om de schulden van de bestuurder ervan te vereffenen omdat de schuldenaar er niet de eigenaar van is en de leasingmaatschappij geen betrokken partij is in de procedure.

Omgekeerd is het vreemd genoeg echter wel zo dat wanneer de camera’s van de douane via de nummerplaat van een leasingwagen vaststellen dat bepaalde belastingen niet betaald zijn – in dit geval dus door de leasingmaatschappij die dat als eigenaar van het voertuig geacht wordt te doen – de bestuurder van de auto verplicht kan worden om de achterstallige belasting te betalen inclusief een boete, ook al is het niet zijn voertuig. Die bestuurder moet zich dan maar tot de eigenaar, in casu de leasingmaatschappij richten, om die kosten te recupereren. De kans dat een dergelijke situatie zich voordoet is erg klein, maar het risico is niet helemaal onbestaande.

En dan is er nog de situatie van auto’s die eigendom zijn van de leasingmaatschappij maar ingeschreven zijn op naam van de huurder. Dat is het geval bij zowat alle contracten van financiële leasing en renting. In dat geval zal de nummerplaat dus wel degelijk een alarmbel kunnen doen afgaan bij de douane, aangezien ze verwijst naar de bestuurder of huurder en niet naar de leasingmaatschappij die eigenaar is. Een immobilisatie van de auto is in dat geval wel degelijk mogelijk, een inbeslagname of verkoop ervan echter niet, aangezien het voertuig eigendom is van een derde partij (de leasingmaatschappij).