Het ooit zo roemrijke Alfa Romeo moest het de laatste jaren met een extreem beperkt gamma rooien dat enkel uit de Giulia-berline en de Stelvio-SUV bestond. Bij die modellen was en is van enige elektrificatie nog geen sprake. Bij de nieuwe Tonale-SUV is dat wel het geval, al gaat het hier om een plug-inhybride en geen volledig elektrische auto. 

Alfa Romeo wil tegen 2027 een volledig elektrisch merk zijn. Dat betekent dat de in 2022 voorgestelde Tonale met verbrandingsmotoren geen lang leven zal beschoren zijn. Naast een diesel met een 1.6 van 130 pk en twee mild hybride benzines die respectievelijk 130 en 160 pk halen uit hun 1,5-liter zijn er twee “Q4”-plug-inhybrides toegevoegd aan het Tonale-gamma. Het gaat om twee in se identieke versies die allebei vierwielaandrijving hebben, met een 1,3-liter die de voorwielen aandrijft en een elektromotor die de achteras bedient. Daarbij puurt de eerste de 130 pk uit zijn verbrandingsmotor en 95 pk uit de elektromotor, voor een systeemvermogen van 190 pk. Die versie is er als instap naar het plug-in verhaal en is enkel verkrijgbaar als Sprint (het tweede uitrustingsniveau). De krachtigste versie is interessanter. Zijn verbrandingsmotor levert daarbij niet als enige meer vermogen (180 pk), ook de elektromotor van de Q4 280 doet dat, met 122 pk, waardoor het gecombineerde vermogen uitkomt op 280 pk. 

Zo’n vermogenswaarden klinken altijd fantastisch, maar er is en blijft een groot verschil tussen een benzinemotor (of een diesel) met 280 pk of de combinatie van een kleine benzinekrachtbron met 180 pk en een elektromotor met 122 pk. Alleen in ideale omstandigheden met een voldoende opgeladen batterij is er effectief 280 pk voorhanden. Veelal is dat dus minder, waardoor de opgegeven prestaties (met een aangekondigde acceleratie van 0 naar 100 km/h in 6,2 seconden) niet altijd gehaald worden. 

Niettemin is de Tonale met de combinatie van zijn compacte 1,3-liter en zijn elektromotor bovengemiddeld vlot te noemen en zal niemand ooit moeten klagen over een gebrek aan daadkracht bij het intrappen van het gaspedaal. Tenminste als de draaischakelaar voor de rijmodi op de middenconsole naar de “d” van “Dynamic” is gedraaid. Dan geeft hij serieus van jetje, maar klimt de kleine krachtbron wel altijd te hoog in de toeren om echt aangenaam te zijn. In de meeste gevallen lieten we de draaischakelaar dan ook in “n” (voor “Normal”) staan. De “a”, die staat voor Advanced Efficiency, maakt er een erg slome auto van, waardoor die helemaal niet strookt met de Alfa Romeo-inborst. 

Geen Stellantis-tech 

Hoewel Alfa Romeo deel uitmaakt van het Stellantis-concern, waar naast Opel onder meer de vroegere PSA-merken Citroën en Peugeot toe behoren, gebruikt Alfa voor de Tonale niet de (plug-inhybride) technologie van zijn Frans-Duitse broers/neven. Hij staat namelijk op het FGA-Small platform van de Fiat-groep waar ook de Jeep Compass op rust. In plaats van gebruik te maken van de 1.6 van PSA doet de Tonale het net als de Jeep Compass 4Xe met een 1.332 cc grote MultiAir-turbobenzine die bijgestaan wordt door twee elektromotoren. De eerste, met een vermogen van 33 kW of 45 pk zit voorin en fungeert als starter-generator en booster voor de benzinemotor die de voorwielen doet draaien. De tweede elektromotor met 90 kW of 122 pk drijft de achterwielen aan, waardoor deze Alfa met het Q4-label (voor vierwielaandrijving) mag uitpakken, ook al is er geen mechanische verbinding tussen voor- en achteras. De elektronische sturing zorgt voor een wisselwerking tussen de aangedreven voor- en achterwielen die voor optimale grip zorgt en van deze Tonale een geruststellend maar ook aangenaam rijdende auto maakt. 

12 kWh netto 

De accu van deze plug-in is 15,5 kWh bruto en 12 kWh netto groot en voegt 125 kg aan het leeggewicht van de zo 1.835 kg zware Tonale toe. Volgens Alfa raak je dankzij die energie-inhoud en het normverbruik van de Tonale tot 65 elektrische kilometers ver in optimale omstandigheden. In bijna optimale condities haalden we zo’n 55 kilometer met een volle accu, waardoor die claim dus terecht lijkt. Het opladen van de accu (met de laadpoort links achteraan) kan aan een zeer correcte 7,4 kW waardoor hij aan een wallbox met dat vermogen in 2,5 uur opnieuw gevuld is. Aan een klassiek stopcontact is daarvoor 5 uur 30 nodig.  

De sturing die bepaalt of de Tonale zijn verbrandingsmotor, de elektromotor achteraan of een combinatie van beiden gebruikt en de automatische zesversnellingsbak in het juiste verzet dwingt, werkt over het algemeen uitstekend, al betrapten we de versnellingsbak heel af en toe op een aarzeling die dan leidde tot een schokje.  

Knap in- en exterieur

Aan de buitenkant ziet de Tonale er patent uit. Dit is duidelijk een Alfa Romeo met een merkeigen gezicht en niemand zal hem verwarren met creaties van andere merken. Ook binnenin verzorgden de designers van het Italiaanse merk het design, met over het algemeen degelijke materialen, al zijn ook hier voor de prijsklasse vaker dan wenselijk harde plastics van de partij. Knap is het digitale dashboard dat naar aloude Alfa-traditie toch in een soort van kokers zit en goed afleesbaar is. Het centrale infotainmentscherm is horizontaal opgesteld en kleiner dan gemiddeld. Dat is een bewuste keuze van Alfa. De resolutie is goed, de bediening valt goed mee maar het systeem mocht wel wat sneller reageren. Het siert Alfa ook dat ze de graphics echt hebben aangepast aan het merk, want we herkenden er niet meteen het typische Stellantis-infotainment in. 

Schakelen kan op de Veloce-uitvoering standaard met de knappe, metalen schakellepels achter het stuur (die soms wel een beetje in de weg zitten voor de hendel van de richtingaanwijzer) of met een echte pook, wat anders is dan bij de andere Stellantis-auto’s waar nu zo’n klein hendeltje zit.  

Leefbaar geheel

Binnenin is de Tonale voldoende ruim, zonder uitzonderlijk te zijn. De rijhouding is goed, de instap eveneens. De koffer is dan weer aan de kleine kant, wat veroorzaakt wordt door de inplanting van de elektromotor en de vermogenselektronica die de laadruimte beperken tot 385 liter in plaats van 500 liter op de versies met een klassieke verbrandingsmotor. Dat is voor normaal gebruik voldoende, maar wie eens wat meer moet verstouwen zal toch zijn toevlucht moeten nemen tot de neerklapbare rugleuning van de achterbank.  

Het ophangingscomfort is zeer goed met de standaardvelgen van 18 duim (op de Sprint en de TI) of de 19-duimsexemplaren van de Veloce. De prachtige Teledial-velgen van 20 duim (optie van € 1.000 tot € 1.550 naargelang de versie) zijn minder interessant voor wie op een comfortabele rit gesteld is. De adaptieve schokdempers zijn in dat geval een must. 

Rijden doet de Tonale plug-in uitstekend, met dank aan de bijna perfecte gewichtsverdeling (53%-47%) en de vierwielaandrijving die voor een uitstekende tractie zorgt. De wegligging is goed en voorspelbaar, maar het grote stuur voelt te licht aan en mocht– zeker in de sportstand – een stuk steviger aanvoelen en meer feedback geven. 

Is er nog toekomst voor een PHEV? 

Alfa is hoe dan ook (te) laat met zijn plug-inhybride. Sinds juli van dit jaar is de fiscale aantrekkingskracht van dergelijke auto’s er voor professionals op achteruitgegaan. Toch is de Tonale PHEV met 26 tot 33 g/km aan CO₂-normuitstoot in 2024 nog volledig fiscaal aftrekbaar voor bedrijven of zelfstandigen (op de kosten van de benzine na, die voor de helft aftrekbaar zijn). In 2025 daalt de aftrek naar 75%, in 2026 naar 50%, in 2027 naar 25% en vanaf 2028 naar 0. De CO₂-bijdrage blijft gelukkig wel minimaal, door een herziene interpretatie van de wetswijziging. Voor de werknemer is zo’n Tonale PHEV als firmawagen hoe dan ook nog altijd interessant, door het Voordeel van Alle Aard dat op slechts 4 procent van de fiscale cataloguswaarde wordt berekend.

Wie hem als particulier wil aanschaffen moet echter rekening houden met een – zoals voor zo goed als alle plug-inhybrides – gepeperd prijskaartje. De Tonale Q4 280 kost als Sprint minimaal € 50.500, als TI € 53.000 en als Veloce (zoals wij hem getest hebben) al € 55.000 inclusief btw. Er is ook een Edizione Speciale van € 51.000, maar hoe je het ook draait of keert, dergelijke bedragen zijn niet weggelegd voor particulieren met een modaal budget, waardoor het potentieel voor de plug-inhybride Tonale er – nu de PHEV’s voor bedrijven hun aantrekkingskracht geleidelijk verliezen - niet langer is. 

Hij biedt degelijke prestaties en de nodige efficiëntie en combineert die met een geslaagde look en het nodige sexappeal. Maar het ontbreekt de Alfa Romeo Tonale plug-inhybride aan een scherpe prijs en een fiscaal gunstig kader voor professionals. Daardoor zal hij ongetwijfeld minder vlot over de toonbank gaan dan wanneer hij één of twee jaar eerder op de markt was gekomen.