Vlaams minister van Mobiliteit Annick De Ridder (N-VA) heeft een uitgebreid onderzoek opgestart naar de manier waarop steden en gemeenten omgaan met snelheidscontroles. Ze wil nagaan of deze controles worden ingezet in functie van de verkeersveiligheid en niet louter als inkomstenbron. "Het kan niet dat financiële belangen primeren op veiligheid," stelt De Ridder.
In Vlaanderen staan intussen honderden camera’s opgesteld langs wegen met snelheidsbeperkingen van 30 of 50 km/h. Gemeenten kunnen sinds 2021 zelf GAS-boetes opleggen voor lichte snelheidsovertredingen, wat leidde tot een recordopbrengst van 124 miljoen euro in 2023. Daarbij rijst de vraag of sommige controles op strategische locaties worden geplaatst met als voornaamste doel de pakkans – en dus de inkomsten – te maximaliseren.
Volgens De Ridder zijn er signalen dat bepaalde trajectcontroles vooral worden geplaatst op plaatsen die financieel aantrekkelijk zijn, en niet noodzakelijk op gevaarlijke locaties. Dit kan het draagvlak voor verkeershandhaving ondermijnen. "Het is essentieel dat trajectcontroles en flitspalen worden ingezet waar ze het meest bijdragen aan verkeersveiligheid, niet waar ze het meeste geld opbrengen," benadrukt de minister.
Het onderzoek, dat een jaar zal duren, moet inzicht geven in de logica achter snelheidsregimes en de besteding van boete-inkomsten. De Vlaamse regering stelt dat elke euro uit verkeersboetes moet terugvloeien naar verkeersveiligheid en infrastructuur, niet naar algemene gemeentelijke budgetten.
Samenwerking met private spelers onder de loep
Veel lokale besturen werken voor de installatie en het beheer van flitspalen samen met private ondernemingen. Een van de grootste spelers in dit veld is TaaS (Trajectcontrole As A Service), geleid door ondernemer en societyfiguur Glenn Janssens. In het verleden kwam aan het licht dat TaaS soms voorwaarden oplegde aan de weginrichting om de pakkans te verhogen, wat leidde tot kritiek op de manier waarop trajectcontroles worden ingezet.
Het kabinet-De Ridder is duidelijk: "Het mag niet zo zijn dat gemeenten verkeersremmende maatregelen schrappen of aanpassen om de inkomsten uit trajectcontroles te maximaliseren. We moeten ook kritisch kijken naar trajecten waar veel boetes worden uitgeschreven, maar nauwelijks ongevallen gebeuren. De focus moet liggen op preventie en veiligheid, niet op het genereren van inkomsten."
Discussie over gemeentelijke autonomie
Toch ligt de bevoegdheid voor het opstellen van snelheidscontroles bij de lokale besturen. De Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) erkent dat een evaluatie nuttig kan zijn, maar waarschuwt voor verkeerde beeldvorming. "De indruk dat gemeenten trajectcontroles gebruiken als melkkoe klopt niet. De inkomsten worden geherinvesteerd in lokaal beleid en verkeersveiligheid," stelt Nathalie Debast, woordvoerster van de VVSG.
De resultaten van het onderzoek zullen bepalend zijn voor eventuele beleidsaanpassingen, maar het blijft afwachten in hoeverre de Vlaamse overheid ingrijpende wijzigingen kan doorvoeren in deze gemeentelijke bevoegdheid.
(Bron: De Tijd)
