In de voertuigen van morgen hoeven de optionele extra's niet samen met de auto te worden besteld. Ze worden ook niet volledig gefactureerd, maar alleen voor zover je ze gebruikt. Je betaalt er een abonnement voor, net als voor je Netflix en Spotify. Een goede zaak of pure geldklopperij, deze Options-as-a-Service?
Standaardisatie maakt de dingen goedkoper. Hoe meer variëteiten je wilt aanbieden, hoe meer verschillende specificaties en leveranciers erbij betrokken zijn. Er is een reden waarom premiummerken duurder zijn - het aantal combinaties lijkt eindeloos, want personalisatie is wat de veeleisende klant wil. Alleen al de voorstoelen zijn er in verschillende vormen (standaard, comfort, sport) en bieden een overvloed aan functies, afhankelijk van welke vakjes de klant aanvinkt op de optielijst: verwarming, ventilatie, massage, lendensteun, verstelbare en/of actieve wangen, handmatige of elektrische bediening, met of zonder geheugen, enzovoort. Soms bedraagt het verschil tussen een standaardstoel en het topmodel met alle denkbare gadgets duizenden euro’s.
Slechts een klein percentage van de klanten betaalt de opleg voor de betere stoel. In hun zoektocht naar winstmaximalisatie (iets wat vaak samengaat met kostenbesparingen) zoeken constructeurs naar manieren om optionele uitrusting op een andere manier te gelde te maken. Het kan voor een autofabrikant economisch interessanter zijn om slechts één type stoel te bestellen bij hun leverancier, die dan voorzien is van alle mogelijke gadgets. In plaats van deze full option stoelen zomaar 'weg te geven', zou het businessmodel eruit bestaan dat de klant alle functies gratis kan uitproberen gedurende drie tot zes maanden na levering, waarna ze kunnen beslissen om er één of meer te behouden en maandelijks te betalen voor het gebruik ervan, terwijl de andere worden gedeactiveerd door middel van een over-the-air software-update.
Veiligheid, comfort, navigatie
De mogelijkheden lijken eindeloos. In feite is het niet altijd een kwestie van standaardiseren. In sommige gevallen moet de hardware sowieso worden gemonteerd – het biedt alleen maar extra mogelijkheden om te gelde te maken. Europa verplicht bijvoorbeeld de installatie van AEB (autonome noodrem) met voetgangersherkenning. De automerken moeten dus een camera en een radar installeren in elke auto die ze verkopen. Ze zouden deze systemen ook kunnen aanwenden om bijvoorbeeld een standaard cruisecontrol te transformeren in een adaptieve. Of ze kunnen de camera gebruiken voor functies als verkeersbordherkenning, lane departure warning, wrong way warning, enzovoort.
Andere veiligheids- en comfortfuncties die gemakkelijk te activeren zijn via de cloud zijn een actieve spoorassistent, een grootlichtassistent (die nu al beschikbaar is in de BMW Store), dynamische LED-verlichting, een vertrekhulp voor hellingen, adaptieve dempers, adaptieve besturing, verbeterde audio, actieve ruisonderdrukking, motorgeluidsverbetering, en ga zo maar door. OEM's kunnen zelfs nog een stap verder gaan en hun aanbod van “abonnementsopties” ofte Over The Air-opties uitbreiden met elektrisch inklapbare spiegels, een manuele schakelmogelijkheid op een automatische versnellingsbak, een glazen dak dat daadwerkelijk opent,... de sky(light) is de limit.
Digitale diensten zijn natuurlijk het gemakkelijkst te activeren of te deactiveren. Denk aan Spotify, conciërgediensten, parkeerinformatie, weersvoorspellingen, informatie over brandstofprijzen, beschikbaarheid van oplaadstations, enzovoort. Fabrikanten kunnen elke auto net zo gemakkelijk standaard uitrusten met een navigatiesysteem en dit alleen op verzoek activeren, waardoor ze cloudgebaseerde kaarten, deur-tot-deur-navigatie, dynamische of op gewoonte gebaseerde routering, enzovoort kunnen aanbieden. De vraag blijft hier of geïntegreerde navigatiesystemen de dodo's van het derde decennium zijn, want apps als Google Maps en Waze lijken het werk nauwkeuriger, dynamischer en eenvoudiger te doen. Het enige wat je nodig hebt, is Apple Carplay of Android Auto om ze op het display van je auto te projecteren.
Afbetaling versus abonnement
Er zou nog een andere interessante benadering van dit Options-as-a-Service model kunnen zijn. In plaats van een abonnement op maandbasis of op jaarbasis zou de OEM de voertuigeigenaar kunnen voorstellen vooraf te betalen voor het onbeperkte gebruik van een optie in ruil voor een korting. Of hij kan de gebruiker een huurkoop aanbieden, wat betekent dat de optie na een bepaald aantal maanden eigendom wordt van de gebruiker.
Het gevolg hiervan zou zijn dat de constructeur deze opties een tweede keer zal proberen te verkopen zodra het voertuig van eigenaar verandert. Het is immers slechts een kwestie van deactiveren en reactiveren. Wat is de invloed hiervan op de waarde van een auto als deze opnieuw op de markt wordt gebracht? Zullen de prijsverschillen tussen naakte auto's en kerstbomen uitvlakken?
Zolang de hardware een verschil maakt, is het antwoord allicht negatief. Je kunt geen leer, een sportpakket, een diepzwarte koetswerklak, 19-duimvelgen of zes cilinders in plaats van vier huren. Maar met elektrische auto’s is het niet ondenkbaar dat je een vergoeding betaalt om tijdelijk het volledige potentieel van een motor - of zelfs een batterij - te ontgrendelen. En met autonome voertuigen is het logisch dat de fabrikant de mogelijkheid zal bieden om tegen een vergoeding de automatische piloot tijdelijk te activeren, zodat je achterover kunt leunen en ontspannen terwijl je auto je naar je bestemming brengt.
Toekomstmuziek? Niet meer dan een gedachte-oefening? BMW, Mercedes-Benz en Tesla zijn er al mee begonnen en het aanbod ‘OTA-opties’ zal blijven uitbreiden. De rest zal ongetwijfeld volgen. De vraag is niet “of”, maar “wanneer”.