Het federaal regeerakkoord stelde al dat het wilde werken aan de vergroening van de bedrijfswagenvloot en vanaf 2026 enkel nog fiscale voordelen wilde laten bestaan voor volledig elektrische firmawagens. Minister van Financiën Van Peteghem (CD&V) maakte zopas in een wetsontwerp duidelijk hoe hij dat wil doen.
In het wetsontwerp dat door de minister werd voorgesteld wordt duidelijk op welke manier de regering de geplande uitfasering van niet-elektrische bedrijfswagens wil doorvoeren. Dat de focus enkel en alleen op volledig elektrische auto’s komt te liggen wordt meteen ook bevestigd in de plannen.
Concreet creëert het wetsontwerp duidelijkheid over de invoeringsdatum van de WLTP-cijfers voor de federale fiscaliteit (Voordeel Alle Aard, fiscale aftrekbaarheid), wordt de fiscale aftrek van niet-elektrische auto’s geleidelijk aan verminderd en zijn niet-elektrische nieuwe auto’s die vanaf 2026 worden gekocht niet langer fiscaal aftrekbaar, worden fiscale stimulansen voorzien voor wie laadpalen plaatst, wordt het mobiliteitsbudget bijgestuurd, wordt de fiscale aftrek van de brandstof voor plug-in hybrides verminderd en komen er maatregelen ter promotie van vrachtwagens zonder uitstoot. Bestelwagens en motorfietsen die nog CO2 uitstoten zullen voor professionals eveneens minder aftrekbaar worden.
Punt per punt overlopen we met u de inhoud van het wetsvoorstel.
WLTP vanaf 01/09/2021
Vanaf 1 september 2021 wordt de CO2-uitstoot volgens de WLTP-meetmethode de enige te gebruiken waarde voor de federale fiscaliteit voor alle vanaf dan nieuw gekochte of bestelde auto’s. Vanaf dan worden het VAA en de fiscale aftrekbaarheid dus niet langer naar keuze op de WLTP- of de NEDC-cijfers gebaseerd maar mag enkel nog gekeken worden naar de gecombineerde CO2-uitstoot zoals die vermeld staat in veld 49.4 van het COC (gelijkvormigheidsattest).
Deze beslissing is logisch en was ook verwacht, en de federale overheid doet daarmee hetzelfde wat in Vlaanderen reeds gebeurde op 1 januari van dit jaar, toen voor de BIV en de Verkeersbelasting de WLTP-waarde de norm werd voor nieuwe auto’s.
Dat het gebruik van de WLTP-waarden enkel verplicht zal zijn voor vanaf 01/09/2021 aangekochte of bestelde auto’s biedt ook rechtszekerheid voor de bestaande vloot van bedrijven en zelfstandigen. Die auto’s kunnen dus verder gebruik maken van de uitstoot die ze tot dan verkozen en zien hun fiscale kostenplaatje niet plots stijgen.
In hoeverre de regering bij de invoering van WLTP als norm voor de fiscaliteit ook de bestaande formules van VAA en fiscale aftrekbaarheid zal aanpassen aan de hogere CO2-waarden die voortkomen uit de WLTP-berekening is nog onduidelijk. Wanneer deze formules niet worden aangepast zullen nieuw ingezette auto’s -door de hogere CO2-uitstoot volgens de WLTP-norm- duurder worden op fiscaal vlak.
Of ook de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid bij de invoering van WLTP in september enkel nog de WLTP-waarde zal toelaten voor de berekening van de Sociale Zekerheidsbijdrage (CO2-bijdrage) voor aan personeelsleden toegekende bedrijfswagens is momenteel onduidelijk. Aangezien de RSZ vandaag ook al de beslissing van de FOD Financiën volgt om de keuze te laten tussen de NEDC- of de WLTP-waarde, lijkt het niet onlogisch dat de RSZ vanaf september eveneens de WLTP-waarde zal hanteren.
Plug-in Hybrides aangepakt
Het wetsontwerp stelt ook dat de brandstofkosten (diesel of benzine) voor nieuw aangeschafte plug-in hybrides vanaf 1 januari 2023 slechts voor 50% fiscaal aftrekbaar zullen zijn, in plaats van de situatie van vandaag waarbij de fiscale aftrekbaarheid van de getankte diesel of benzine die van de auto zelf volgt, wat bij plug-ins ergens tussen de 95% en de 100% betekent. Aan de aftrekbaarheid van de voor het opladen van de batterij gebruikte elektriciteit wordt niet geraakt. Die blijft dus even hoog als de aftrekbaarheid van de overige autokosten.
Op die manier worden bedrijven en bestuurders financieel gedwongen om de batterijen van hun plug-ins ook effectief zo vaak mogelijk op te laden, waardoor het huidige mogelijke incorrecte gebruik van plug-ins verminderd moet worden. Wie zijn plug-in systematisch oplaadt en dus weinig diesel of benzine verbruikt zal door die aanpassing niet echt geraakt worden, wie de plug-in als een klassieke diesel of benzine rijdt en dus niet oplaadt zal dat in zijn portefeuille voelen.
Geen fiscale aftrek meer voor niet-elektrische auto’s vanaf 2026
Auto’s die vanaf 01/01/2026 nieuw gekocht worden en nog een CO2-uitstoot hebben (dus niet volledig elektrisch zijn) zullen niet langer fiscaal aftrekbaar zijn en dus veel duurder worden in de berekening van de Total Cost of Ownership. Dat geldt dus ook voor plug-ins. Alle aan auto’s mét een CO2-uitstoot gerelateerde uitgaven zullen dus “fiscaal verworpen” worden en aan extra belasting onderhevig zijn. Om te vermijden dat dan wordt uitgeweken naar bestelwagens of motorfietsen met een verbrandingsmotor stelt het wetsontwerp ook dat die vanaf januari 2026 aangekochte voertuigen vanaf dan nog maar voor maximaal 50% aftrekbaar zullen zijn.
Dan maar een auto met een verbrandingsmotor kopen vóór 01/01/2026 en daar lang mee blijven rijden? Ook dat is geen oplossing, want de regering voorziet in een dalende fiscale aftrek voor alle vanaf 2023 gekochte auto’s.
Vanaf aanslagjaar 2026 (en dus kalenderjaar 2025) zullen nieuwe auto’s die vanaf 01/01/2023 werden aangekocht namelijk geleidelijk aan hun fiscale aftrekbaarheid zien dalen tot nul in 2028. Op die manier wordt het ook voor wie nog een niet-elektrische auto koopt in 2023 of later geleidelijk aan oninteressanter om met die auto te blijven rijden en wil de regering opnieuw het overschakelen naar elektrisch aanmoedigen.
Enkel elektrische auto’s (zonder lokale CO2-uitstoot) zijn vanaf 01/01/2026 nog fiscaal aftrekbaar. Momenteel gaat het daar nog altijd om 100% fiscale aftrek, al lijkt het ook onvermijdelijk dat die waarde na 2026 geleidelijk aan aangepast zal worden, eenmaal het volledige nieuwe bedrijfswagenpark elektrisch zal zijn.
Beperkte fiscale stimulans voor plaatsen van laadpalen
Bedrijven die publiek toegankelijke laadpalen plaatsen en ook particulieren die een thuislaadpaal installeren zullen een beperkte fiscale stimulans krijgen. Particulieren kunnen een belastingvermindering van 45 procent krijgen voor de investering in een laadpaal, maar die moet dan wel groene stroom aanbieden en gekoppeld zijn aan een slimme meter die het beste laadmoment bepaalt.
De incentive voor bedrijven bestaat uit een hogere aftrek dan de kostprijs van de installatie en een versnelde afschrijving ervan, maar ze moeten hun laadpalen dan wel ook deels publiek toegankelijk maken volgens het wetsontwerp.
Bijgestuurd Mobiliteitsbudget
Het huidige, weinig succesvolle mobiliteitsbudget wordt door de regering bijgestuurd. In pijler 1 van het budget, waar men kan kiezen voor een minder vervuilende bedrijfswagen wordt het mogelijk om een auto met tot 120 g CO2/km te kiezen (WLTP). Die verhoging ten opzichte van de huidige maximumuitstoot in dat kader komt er omdat de WLTP-waarden hoger liggen dan de NEDC-waarde waar nu nog naar gekeken wordt.
Investeringsaftrek zero-emissie vrachtwagens
Bedrijven die vrachtwagens zonder uitstoot inzetten zullen vanaf 2023 van een bijkomende investeringsaftrek kunnen genieten. Als compensatie voor die extra aftrek zal de vrijstelling van accijns op professionele diesel deels verminderd worden.
Onze mening
Wij zijn van mening dat de aangekondigde hervorming verregaand is, in zekere mate logisch (overschakelen naar WLTP), maar ook nog op heel wat vlakken voor verbetering vatbaar is.
Het wetsontwerp verbiedt de aankoop van diesel- of benzinewagens door bedrijven niet, maar maakt ze in de praktijk zo oninteressant dat men vanaf 2026 niet anders zal kunnen dan elektrisch te rijden, ook al is dat ook dan niet voor iedereen een geschikte oplossing, omdat ook in 2026 niet iedereen in een woning met laadinfrastructuur zal wonen, op het werk zal kunnen laden of toegang zal hebben tot een publieke laadpaal.
Daarnaast is het jammer dat alle aandacht én voordelen exclusief voorbehouden zijn voor elektrische auto’s, waarbij de plug-in hybride sneller dan voorzien geslachtofferd wordt, door het uitsluiten van die technologie van het toekomstige behoud van een interessante fiscale aftrekbaarheid, terwijl men ook het laadgedrag van de gebruikers zou kunnen controleren en indien nodig sanctioneren en zo niet de technologie en wie ze correct gebruikt zou bestraffen, maar wel de misbruikers ervan.
De hele voorgestelde hervorming staat of valt nu meer dan ooit met het aanbod aan betaalbare elektrische bedrijfswagens en vooral ook met het voorhanden zijn van een voldoende groot oplaadnetwerk.
Positief is dan weer dat (momenteel) niet wordt geraakt aan de CO2-solidariteitsbijdrage of het Voordeel van Alle Aard, al zal de overschakeling naar de WLTP-norm daar wel negatieve gevolgen hebben indien de formules niet worden bijgesteld. We houden op dat vlak dus nog even een slag om de arm tot we weten hoe de formules er vanaf september zullen uitzien.
Een ander positief element is dat er voor de rijdende vloot niets verandert, waardoor rechtszekerheid geboden wordt voor de lopende contracten en de huidige rijdende vloot.
Minister Van Peteghem maakte op Radio 1 wel duidelijk dat het om een plan gaat dat nog gedetailleerd doorgesproken moet worden binnen de regering, zodat er nog heel wat kan veranderen vooraleer dit ontwerp effectief wet wordt.
In het wetsontwerp dat door de minister werd voorgesteld wordt duidelijk op welke manier de regering de geplande uitfasering van niet-elektrische bedrijfswagens wil doorvoeren. Dat de focus enkel en alleen op volledig elektrische auto’s komt te liggen wordt meteen ook bevestigd in de plannen.
Concreet creëert het wetsontwerp duidelijkheid over de invoeringsdatum van de WLTP-cijfers voor de federale fiscaliteit (Voordeel Alle Aard, fiscale aftrekbaarheid), wordt de fiscale aftrek van niet-elektrische auto’s geleidelijk aan verminderd en zijn niet-elektrische nieuwe auto’s die vanaf 2026 worden gekocht niet langer fiscaal aftrekbaar, worden fiscale stimulansen voorzien voor wie laadpalen plaatst, wordt het mobiliteitsbudget bijgestuurd, wordt de fiscale aftrek van de brandstof voor plug-in hybrides verminderd en komen er maatregelen ter promotie van vrachtwagens zonder uitstoot. Bestelwagens en motorfietsen die nog CO2 uitstoten zullen voor professionals eveneens minder aftrekbaar worden.
Punt per punt overlopen we met u de inhoud van het wetsvoorstel.
WLTP vanaf 01/09/2021
Vanaf 1 september 2021 wordt de CO2-uitstoot volgens de WLTP-meetmethode de enige te gebruiken waarde voor de federale fiscaliteit voor alle vanaf dan nieuw gekochte of bestelde auto’s. Vanaf dan worden het VAA en de fiscale aftrekbaarheid dus niet langer naar keuze op de WLTP- of de NEDC-cijfers gebaseerd maar mag enkel nog gekeken worden naar de gecombineerde CO2-uitstoot zoals die vermeld staat in veld 49.4 van het COC (gelijkvormigheidsattest).
Deze beslissing is logisch en was ook verwacht, en de federale overheid doet daarmee hetzelfde wat in Vlaanderen reeds gebeurde op 1 januari van dit jaar, toen voor de BIV en de Verkeersbelasting de WLTP-waarde de norm werd voor nieuwe auto’s.
Dat het gebruik van de WLTP-waarden enkel verplicht zal zijn voor vanaf 01/09/2021 aangekochte of bestelde auto’s biedt ook rechtszekerheid voor de bestaande vloot van bedrijven en zelfstandigen. Die auto’s kunnen dus verder gebruik maken van de uitstoot die ze tot dan verkozen en zien hun fiscale kostenplaatje niet plots stijgen.
In hoeverre de regering bij de invoering van WLTP als norm voor de fiscaliteit ook de bestaande formules van VAA en fiscale aftrekbaarheid zal aanpassen aan de hogere CO2-waarden die voortkomen uit de WLTP-berekening is nog onduidelijk. Wanneer deze formules niet worden aangepast zullen nieuw ingezette auto’s -door de hogere CO2-uitstoot volgens de WLTP-norm- duurder worden op fiscaal vlak.
Of ook de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid bij de invoering van WLTP in september enkel nog de WLTP-waarde zal toelaten voor de berekening van de Sociale Zekerheidsbijdrage (CO2-bijdrage) voor aan personeelsleden toegekende bedrijfswagens is momenteel onduidelijk. Aangezien de RSZ vandaag ook al de beslissing van de FOD Financiën volgt om de keuze te laten tussen de NEDC- of de WLTP-waarde, lijkt het niet onlogisch dat de RSZ vanaf september eveneens de WLTP-waarde zal hanteren.
Plug-in Hybrides aangepakt
Het wetsontwerp stelt ook dat de brandstofkosten (diesel of benzine) voor nieuw aangeschafte plug-in hybrides vanaf 1 januari 2023 slechts voor 50% fiscaal aftrekbaar zullen zijn, in plaats van de situatie van vandaag waarbij de fiscale aftrekbaarheid van de getankte diesel of benzine die van de auto zelf volgt, wat bij plug-ins ergens tussen de 95% en de 100% betekent. Aan de aftrekbaarheid van de voor het opladen van de batterij gebruikte elektriciteit wordt niet geraakt. Die blijft dus even hoog als de aftrekbaarheid van de overige autokosten.
Op die manier worden bedrijven en bestuurders financieel gedwongen om de batterijen van hun plug-ins ook effectief zo vaak mogelijk op te laden, waardoor het huidige mogelijke incorrecte gebruik van plug-ins verminderd moet worden. Wie zijn plug-in systematisch oplaadt en dus weinig diesel of benzine verbruikt zal door die aanpassing niet echt geraakt worden, wie de plug-in als een klassieke diesel of benzine rijdt en dus niet oplaadt zal dat in zijn portefeuille voelen.
Geen fiscale aftrek meer voor niet-elektrische auto’s vanaf 2026
Auto’s die vanaf 01/01/2026 nieuw gekocht worden en nog een CO2-uitstoot hebben (dus niet volledig elektrisch zijn) zullen niet langer fiscaal aftrekbaar zijn en dus veel duurder worden in de berekening van de Total Cost of Ownership. Dat geldt dus ook voor plug-ins. Alle aan auto’s mét een CO2-uitstoot gerelateerde uitgaven zullen dus “fiscaal verworpen” worden en aan extra belasting onderhevig zijn. Om te vermijden dat dan wordt uitgeweken naar bestelwagens of motorfietsen met een verbrandingsmotor stelt het wetsontwerp ook dat die vanaf januari 2026 aangekochte voertuigen vanaf dan nog maar voor maximaal 50% aftrekbaar zullen zijn.
Dan maar een auto met een verbrandingsmotor kopen vóór 01/01/2026 en daar lang mee blijven rijden? Ook dat is geen oplossing, want de regering voorziet in een dalende fiscale aftrek voor alle vanaf 2023 gekochte auto’s.
Vanaf aanslagjaar 2026 (en dus kalenderjaar 2025) zullen nieuwe auto’s die vanaf 01/01/2023 werden aangekocht namelijk geleidelijk aan hun fiscale aftrekbaarheid zien dalen tot nul in 2028. Op die manier wordt het ook voor wie nog een niet-elektrische auto koopt in 2023 of later geleidelijk aan oninteressanter om met die auto te blijven rijden en wil de regering opnieuw het overschakelen naar elektrisch aanmoedigen.
Enkel elektrische auto’s (zonder lokale CO2-uitstoot) zijn vanaf 01/01/2026 nog fiscaal aftrekbaar. Momenteel gaat het daar nog altijd om 100% fiscale aftrek, al lijkt het ook onvermijdelijk dat die waarde na 2026 geleidelijk aan aangepast zal worden, eenmaal het volledige nieuwe bedrijfswagenpark elektrisch zal zijn.
Beperkte fiscale stimulans voor plaatsen van laadpalen
Bedrijven die publiek toegankelijke laadpalen plaatsen en ook particulieren die een thuislaadpaal installeren zullen een beperkte fiscale stimulans krijgen. Particulieren kunnen een belastingvermindering van 45 procent krijgen voor de investering in een laadpaal, maar die moet dan wel groene stroom aanbieden en gekoppeld zijn aan een slimme meter die het beste laadmoment bepaalt.
De incentive voor bedrijven bestaat uit een hogere aftrek dan de kostprijs van de installatie en een versnelde afschrijving ervan, maar ze moeten hun laadpalen dan wel ook deels publiek toegankelijk maken volgens het wetsontwerp.
Bijgestuurd Mobiliteitsbudget
Het huidige, weinig succesvolle mobiliteitsbudget wordt door de regering bijgestuurd. In pijler 1 van het budget, waar men kan kiezen voor een minder vervuilende bedrijfswagen wordt het mogelijk om een auto met tot 120 g CO2/km te kiezen (WLTP). Die verhoging ten opzichte van de huidige maximumuitstoot in dat kader komt er omdat de WLTP-waarden hoger liggen dan de NEDC-waarde waar nu nog naar gekeken wordt.
Investeringsaftrek zero-emissie vrachtwagens
Bedrijven die vrachtwagens zonder uitstoot inzetten zullen vanaf 2023 van een bijkomende investeringsaftrek kunnen genieten. Als compensatie voor die extra aftrek zal de vrijstelling van accijns op professionele diesel deels verminderd worden.
Onze mening
Wij zijn van mening dat de aangekondigde hervorming verregaand is, in zekere mate logisch (overschakelen naar WLTP), maar ook nog op heel wat vlakken voor verbetering vatbaar is.
Het wetsontwerp verbiedt de aankoop van diesel- of benzinewagens door bedrijven niet, maar maakt ze in de praktijk zo oninteressant dat men vanaf 2026 niet anders zal kunnen dan elektrisch te rijden, ook al is dat ook dan niet voor iedereen een geschikte oplossing, omdat ook in 2026 niet iedereen in een woning met laadinfrastructuur zal wonen, op het werk zal kunnen laden of toegang zal hebben tot een publieke laadpaal.
Daarnaast is het jammer dat alle aandacht én voordelen exclusief voorbehouden zijn voor elektrische auto’s, waarbij de plug-in hybride sneller dan voorzien geslachtofferd wordt, door het uitsluiten van die technologie van het toekomstige behoud van een interessante fiscale aftrekbaarheid, terwijl men ook het laadgedrag van de gebruikers zou kunnen controleren en indien nodig sanctioneren en zo niet de technologie en wie ze correct gebruikt zou bestraffen, maar wel de misbruikers ervan.
De hele voorgestelde hervorming staat of valt nu meer dan ooit met het aanbod aan betaalbare elektrische bedrijfswagens en vooral ook met het voorhanden zijn van een voldoende groot oplaadnetwerk.
Positief is dan weer dat (momenteel) niet wordt geraakt aan de CO2-solidariteitsbijdrage of het Voordeel van Alle Aard, al zal de overschakeling naar de WLTP-norm daar wel negatieve gevolgen hebben indien de formules niet worden bijgesteld. We houden op dat vlak dus nog even een slag om de arm tot we weten hoe de formules er vanaf september zullen uitzien.
Een ander positief element is dat er voor de rijdende vloot niets verandert, waardoor rechtszekerheid geboden wordt voor de lopende contracten en de huidige rijdende vloot.
Minister Van Peteghem maakte op Radio 1 wel duidelijk dat het om een plan gaat dat nog gedetailleerd doorgesproken moet worden binnen de regering, zodat er nog heel wat kan veranderen vooraleer dit ontwerp effectief wet wordt.
